Ο Μιχάλης Σέρβος δώρησε τον μπρούτζινο Ανδριάντα του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΓΚΡΙΕΚΟ,
του πρώτου Έλληνα, που αποβιβάστηκε στην Δυτική Ακτή της Φλώριδας της
Αμερικής στις 14 Απριλίου 1528, που τοποθετήθηκε στο CLEARWATER BEACH
της Φλώριδας των Η.Π.Α.
Michael Servos is the donor of the Bronze statue of THEODOROS GRIEGO,
the first Greek (Hellene) who set foot on AMERICA in Tampa Bay Area on
April 14, 1528. The statue is standing at Clearwater Beach, Florida USA.
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥ ΥΠΕΞ ΣΤΗΝ ΔΕΘ
Αρχική/ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ/Αφιέρωμα
στον Ρεθυμνιώτη Λούη Τίκα και στα 500 χρόνια Ελληνισμού στις ΗΠΑ από το
ΥΠΕΞ στη ΔΕΘ
Αφιέρωμα
στον Ρεθυμνιώτη Λούη Τίκα και στα 500 χρόνια Ελληνισμού στις ΗΠΑ από το
ΥΠΕΞ στη ΔΕΘ
Παλιές Αναμνήσεις, Ελληνική Παρέλαση 25η Μαρτίου 2004, στο Tarpon Springs της Φλωριδας των ΗΠΑ
Vangelis Koumbis: Ωραίες αναμνήσεις φίλε Μιχάλη !! Η περίοδος υπηρεσίας μου στη Φλόριδα ( ως επικεφαλής της Ελληνικής αντιπροσωπείας στο CENTCOM) πέρα από τις πολύτιμες πολυεπίπεδες εμπειρίες- εμπειρίες ζωής που απέκτησα , μου έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσω πολύ σημαντικούς ανθρώπους - φίλους σαν και εσένα που πάλλονται από Ελληνισμό και έχουν προσφέρει ανεκτίμητες υπηρεσίες!!
Michael Servos: Να ´σαι πάντα καλα Στρατηγέ μου
Vangelis Koumbis: Ευχαριστώ Μιχάλη για τη φωτογραφία!!!. Για τους φίλους του FB, είμαι με στρατιωτική στολή (τότε Ταξίαρχος) στη πρώτη σειρά. Το 2004!!
500
χρόνια Ελληνισμός στην Αμερική» αφιέρωμα του ΥΠΕΞ στη ΔΕΘ
Με
ένα αφιέρωμα στον Ελληνισμό της Αμερικής συμμετέχει το Υπουργείο
Εξωτερικών μέσω της Γενικής Γραμματείας Αποδήμου Ελληνισμού στην 83η
Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, η οποία φιλοξενεί ως τιμώμενη χώρα τις
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Η Γενική Γραμματεία Αποδήμου Ελληνισμού
αναδεικνύει την ισχύ του Ελληνισμού των Ηνωμένων Πολιτειών καθώς και τη
συμβολή του στην οικοδόμηση της σύγχρονης Αμερικής.
Η
συμμετοχή του Υπουργείου Εξωτερικών έχει κεντρικό άξονα της ανάδειξη
σημαντικών προσωπικοτήτων των ΗΠΑ που έχουν ελληνική καταγωγή και έχουν
υπάρξει πρωτοπόροι σε κάποιο τομέα, ακριβώς γιατί όπως τόνισε ο Αν.
Γενικός της ΓΓΑΕ Κ. Δημήτρης Πλευράκης «οι Έλληνες παντού και πάντα
πρωτοπορούν ανοίγοντας νέους δρόμους. Στην επιστήμη, στον πολιτισμό,
στο συνδικαλισμό και στις επιχειρήσεις».
Η
παρέμβαση με τίτλο «500 χρόνια Έλληνες στην Αμερική», αναδεικνύει
προσωπικότητες όπως μεταξύ πολλών άλλων, ο πρώτος Έλληνας που έφθασε
στην Αμερική το 1528 σαν εξερευνητής στην Φλόριδα, ως πλοηγός Ισπανικού
πλοίου και ο Ντον Θεόντορο Γκριέγκο (Θεόδωρος ο Έλληνας), ο Χουάν Ντε
Φούκα (Ιωάννης Φωκάς), ο Κεφαλονίτης θαλασσοπόρος που ανακάλυψε τα
στενά που χωρίζουν τις ΗΠΑ από τον δυτικό Καναδά τα οποία έκτοτε φέρουν
το όνομά του. Παρουσιάζεται ακόμη ο Έλληνας ζωγράφος Κωνσταντίνος
Μπρουμίδης που ζωγράφισε το 1865 το θόλο του Καπιτωλίου με ένα έργο
εμπνευσμένο από την ελληνική μυθολογία και γεμάτο αρχαίες ελληνικές
θεότητες, το οποίο τιτλοφορείται «η αποθέωση του Τζώρτζ Ουάσιγκτων»
όπου ο Ουάσιγκτων απεικονίζεται μεταξύ της Νίκης και της Ελευθερίας.
Η
προσοχή του κοινού ελκύεται ιδιαίτερα από θέματα όπως το πρώτο ξύλινο
σχολείο των ΗΠΑ από το 1710 που σήμερα διασώζεται ως μουσείο στον Άγιο
Αυγουστίνο της Φλόριδας, ενώ αποτέλεσε το πρώτο σχολείο των
Ελληνοαμερικανών ή η Φιλελληνική Εταιρεία (1810-1840) η οποία
υποστήριξε σθεναρά την επανάσταση του 1821 με φιλέλληνες πολεμιστές, με
φάρμακα και πολλά άλλα, ενώ στο Κογκρέσσο οι φιλέλληνες πολιτικοί
υποστήριζαν τα δίκαια του Ελληνισμού με παραλληλία του αγώνα
ανεξαρτησίας των δύο λαών και σύνθημα «το 1775 ο Τζώρτζ Ουάσιγκτων και
το 1821 ο Υψηλάντης».
Η
Γενική Γραμματεία Αποδήμου Ελληνισμού με ένα πρωτότυπο κυνήγι θησαυρού
γνώσεων προβάλλει ακόμη, εκτός του περιπτέρου, σε επιλεγμένες γωνιές σε
όλη την έκθεση, τριάντα προσωπικότητες που υπήρξαν πρωτοπόρες σε τομείς
σημαντικούς, όπως ο γιατρός Γιώργος Παπανικολάου που έχει σώσει
εκατομμύρια γυναίκες με το Τεστ Παπ, ο πρωτοπόρος σκηνοθέτης του
ανεξάρτητου κινηματογράφου Τζων Κασαβέτης, ο ανθρωπιστής ιεράρχης
Ιάκωβος, ο πρωτοπόρος του εφοπλισμού μεγιστάνας Αριστοτέλης Ωνάσης, η
ντίβα της όπερας Μαρία Κάλλας, ο υποψήφιος Πρόεδρος των ΗΠΑ Μάϊκλ
Δουκάκης, ο ηγέτης της ομογένειας και πρώτος Πρόεδρος του Συμβουλίου
Αποδήμου Ελληνισμού Άντριου Άθενς, ο πρωτοπόρος του κινηματογράφου
Σπύρος Σκούρας και πολλοί άλλοι.
Ιδιαίτερη
εντύπωση προκαλεί η αφιέρωση ενός θέματος και μάλιστα σε επιλεγμένη
θέση απέναντι από το περίπτερο του Υπουργείου Εργασίας, στον Ηλία
Σπαντιδάκη ή Λούη Τίκα, στον πρωτοπόρο συνδικαλιστή από την Κρήτη που
αποτέλεσε ηγετική μορφή των ανθρακωρύχων του Κολοράντο και δολοφονήθηκε
το 1914 στη διάρκεια μίας μεγάλης εργατικής απεργίας, στη λεγόμενη
σφαγή του Λάντλοου. Η μνήμη του είναι ακόμη ζωντανή στα συνδικάτα της
Αμερικής και δεν είναι τυχαίο ότι με πρωτοβουλία του Ιδρύματος
Ελληνισμού Αμερικής και με χορηγίες της ομογένειας τοποθετήθηκε το 2018
ανδριάντας του στη πόλη Τρίνιντατ του Κολοράντο. Κάθε χρόνο
συγκεντρώνονται προς τιμήν του στο Λάντλοου οι εκπρόσωποι των
ανθαρκωρύχων από όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Παραμένει γνωστός ως ο
θρυλικός «Λίο ο Κρητικός» ή «Λούης ο Έλληνας».
Με
αυτό τον τρόπο το Υπουργείο Εξωτερικών προσκαλεί τους επισκέπτες της
83ης ΔΕΘ να ανακαλύψουν την πληροφορία για μεγάλες προσωπικότητες της
Αμερικής με ελληνική καταγωγή, γνωστές ή λιγότερο γνωστές, που υπήρξαν
σημαντικές τόσο για την ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής όσο
και της Ελλάδας. Το κοινό ανταποκρίνεται με ενθουσιασμό και μάλιστα
πολλοί βγάζουν αναμνηστικές φωτογραφίες μπροστά στο ανηρτημένο ιστορικό
υλικό της ΓΓΑΕ. Η Μακεδονία και η Θεσσαλονίκη αγκάλιασαν την
πρωτοβουλία του Υπουργείου Εξωτερικών μέσω της νέας Υπουργού Μακεδονίας
και Θράκης κ. Κατερίνας Νοτοπούλου η οποία δήλωσε ότι ευχαριστεί για
τις προσπάθειες του Υπουργείου Εξωτερικών που επιβεβαιώνουν ότι η
Θεσσαλονίκη αποτελεί την πρωτεύουσα του Απόδημου Ελληνισμού και
δεσμεύθηκε για ακόμη στενότερη συνεργασία των δύο Υπουργείων, ώστε να
αντιμετωπιστούν από κοινού οι προκλήσεις ενός ευοίωνου μέλλοντος.
Η
επίσκεψη στο περίπτερο του Υπουργείου Εξωτερικών της κ. Νοτοπούλου, η
οποία ενημερώθηκε διεξοδικά για τις μελλοντικές προοπτικές συνεργασίας
προς όφελος και της ανάπτυξης της περιοχής, εδραίωσε σε τοπικό επίπεδο
με τον καλύτερο τρόπο τις επισκέψεις του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης κ.
Ι. Δραγασάκη, του Αναπληρωτή Υπουργού Εξωτερικών κ. Γ. Κατρούγκαλου,
του αρμόδιου για τον Απόδημο Ελληνισμού Υφυπουργού Εξωτερικών κ. Τ.
Κουίκ, του αρμόδιου για τον πολιτισμό και τα εκκλησιαστικά Υφυπουργού
Εξωτερικών κ. Μ. Μπόλαρη, του Προέδρου της Βουλής κ. Ν. Βούτση, του
τέως Υπουργού Εσωτερικών κ. Π. Σκουρλέτη και πολλών άλλων πολιτικών.
Το
περίπτερο του Υπουργείου Εξωτερικών φιλοξενεί επίσης την Γενική
Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Αναπτυξιακής Συνεργασίας με
σκοπό την ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων στο
πλαίσιο της πλέον επιτυχημένης Ελληνικής εμπορικής έκθεσης
των τελευταίων δεκαετιών.
Δεν
είναι τυχαία η παρουσία όλων των μεγάλων Αμερικανικών επιχειρήσεων στη
φετινή ΔΕΘ, ούτε η παρουσία του υπουργού εμπορίου των ΗΠΑ κ. Wilbur
Ross επικερφαλής υψηλόβαθμης αντιπροσωπείας.
Η
83η ΔΕΘ και η Μακεδονία φιλοξενούν το Υπουργείο Εξωτερικών με την κοινή
συμμετοχή των δύο Γενικών Γραμματειών του, η οποία ευθέως συμβολίζει
τον ρόλο που μπορεί διαδραματίσει η ομογένεια των ΗΠΑ στην οικονομική
ανάπτυξη και στην μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλει η Ελλάδα για να βγει
από την κρίση και μάλιστα να ανταποκριθεί στην γεωπολιτική
συγκυρία, η οποία απαιτεί από την χώρα μας να έχει ηγετικό ρόλο στην
οικονομική ανάπτυξη της Βαλκανικής χερσονήσου.
Τέτοιες
ημέρες πριν από ένα αιώνα γραφόταν για τον Ελληνισμό της διασποράς μια
από τις πιο μαύρες σελίδες στην ιστορία του. Κάπου 2.000-3.000 Ελληνες
μετανάστες στις ΗΠΑ έπεφταν θύματα της ξενοφοβίας στη Νότιο Ομαχα της
Νεμπράσκα.
Είχαν διασχίσει τον Ατλαντικό, όπως εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι
συμπατριώτες τους, κυνηγώντας το «αμερικανικό όνειρο». Δουλεύοντας
σκληρά στους σιδηροδρόμους, τα σφαγεία και έχοντας μικροεπιχειρήσεις
βρέθηκαν στο επίκεντρο μιας ρατσιστικής θύελλας. Βίωσαν έναν πραγματικό
μαζικό διωγμό, που εξαπέλυσαν τα υπερσυντηρητικά, ακροδεξιά και
καθυστερημένα στρώματα της περιοχής. Οι νοικοκυραίοι εναντίον των
ύποπτων και επικίνδυνων ξένων, που απειλούσαν τον «νόμο και την τάξη».
Οι
πετυχημένοι (πίσω οι εικόνες τους όταν οι ίδιοι έφθαναν στις ΗΠΑ)
διώχνουν τους φτωχούς νεόφερτους (αμερικανικό σκίτσο της εποχής από το
λεύκωμα «Οπου γη Ελλάδα…»).
Οι πετυχημένοι (πίσω οι εικόνες τους όταν οι ίδιοι έφθαναν στις ΗΠΑ)
διώχνουν τους φτωχούς νεόφερτους (αμερικανικό σκίτσο της εποχής από το
λεύκωμα «Οπου γη Ελλάδα…»).Οταν ολοκληρώθηκε ο κύκλος της βίας το
σύνολο των Ελλήνων της ευρύτερης περιοχής ζήτησε καταφύγιο αλλού. Οι
υπόλοιποι ξεριζώθηκαν.
Εκδίωξη Για πολλά χρόνια η εκδίωξη των Ελλήνων της Ομαχα
αποτελούσε σημείο αναφοράς και μνημείο για την εχθρότητα, που
αντιμετώπισαν οι Ελληνες στην αμερικανική Δύση πριν γίνουν αποδεκτοί
στις κοινωνίες της.
Η
ιστορία της Ομαχα δεν ήταν η μοναδική τα πέτρινα χρόνια του πρώτου
μεγάλου ελληνικού μεταναστευτικού προς τις ΗΠΑ. Ξεπερνούσε, όμως, σε
μαζικότητα κάθε παροξυσμό κι έμεινε παροιμιώδης. Ενας Ελληνοαμερικανός
καθηγητής από την περιοχή, που θα ασχοληθεί πολλά χρόνια αργότερα
συστηματικά με τα επεισόδια, θα τα παραλληλίσει με τη «νύχτα των
κρυστάλλων το 1938» στη ναζιστική Γερμανία.
Παρόμοια
περιστατικά καταγράφονται κι αλλού. Αλλά τόσο αυτό όσο κι εκείνα τα
σκέπασε η σκόνη της ιστορίας. Η αμερικανική κοινωνία ήθελε να ξεχάσει
τα ξενοφοβικά ξεσπάσματα, όπως και οι Ελληνες μετανάστες στη διαδικασία
της αφομοίωσής τους.
Ξεφυλλίζοντας
τις πολύ λίγες μελέτες για το μεταναστευτικό και τις ελάχιστες όπου
αναφέρονται ομαδικές διώξεις Ελλήνων, προβάλλουν εικόνες που θυμίζουν
σημερινές ρατσιστικές και ξενοφοβικές καταστάσεις. Ιδού μερικές μόνο
της ίδιας περιόδου:
-Στο
Πίτσμπουργκ (Πενσιλβάνια) «οι
εντόπιοι εύρον ως αφορμήν τον φόνον ενός μαύρου διά να δημιουργήσουν
ταραχάς κατά των Ελλήνων και ολίγον δειν θα είχωμεν επανάληψιν των
θλιβερών σκηνών της Ομάχας…»
-Στο «Ροντάϊλαντ,
όπου οι Ελληνες ασχολούνται εις την αλιείαν αστακών, οι Αμερικανοί
αλιείς εξηγέρθησαν ζητούντες την εκδίωξίν των ως μη όντων Αμερικανών
πολιτών. Ευτυχώς ο διωγμός εματαιώθη…»
-«Εις
την Φλώριδαν κατά το έτος 1911 οι ιθαγενείς (ντόπιοι) εβύθισαν
Ελληνικόν σπογγαλιευτικόν του οποίου τα πλήρωμα επνίγη…»
Ο
κατάλογος είναι μικρός με επιθέσεις εναντίον Ελλήνων στη Βιρτζίνια, στο
Κάνσας Σίτι, στο Ντέιτον του Οχάιο και αλλού. Για «αθρόους διωγμούς »
γίνεται λόγος στην πρώτη αξιόλογη μελέτη για το μεταναστευτικό, απ’
όπου αντλούνται και τα προηγούμενα περιστατικά. Πρόκειται για το
συλλογικό έργο φοιτητών «Η Ελληνική μετανάστευσις», με πρόλογο του
καθηγητή Ανδρέα Ανδρεάδη, ο οποίος είχε και την ιδέα για την έκδοση το
1917.
Ανάμεσα
σε άλλα πολλά, διαπιστώνεται εκεί ότι διαβάζοντας κάποιος τον Τύπο θα
«πεισθή ακραδάντως ότι κυοφορείται γενική εξέγερσις κατά των ξένων
εργατών και ιδία των Ελλήνων». Προβλέπεται ότι αυτή θα έχει «ως άμεσον
αποτέλεσμα την εκτόπισιν των εργατών τούτων από των διαφόρων εργασιών,
εξαιρουμένων των αγροτικών».
Η
πρόβλεψη, βεβαίως, δεν επαληθεύτηκε και είναι πολύ γνωστή η πορεία των
Ελλήνων μεταναστών. Αλλά είναι ενδεικτική για τις προκαταλήψεις και την
εχθρότητα, που είχαν ν΄ αντιμετωπίσουν ως μετανάστες δεύτερης
κατηγορίας, σ΄ ένα έθνος μεταναστών, όπως οι ΗΠΑ.
Η
πρώτη συστηματική μελέτη
Πρώτος που ασχολήθηκε συστηματικά με τους διωγμούς των Ελλήνων στη Ν.
Ομαχα ήταν ο ελληνοαμερικανός καθηγητής Τζον Μπίτζες. Η μελέτη του
δημοσιεύτηκε τη δεκαετία του 1970 και βραβεύτηκε. Ο ίδιος επανήλθε
αργότερα με νέα στοιχεία στο θέμα-ταμπού. Σύμφωνα μ’ αυτά, μετά την
αναθεώρηση της θανατικής ποινής σε βάρος του Μασουρίδη, δύο αστυνομικοί
σκότωσαν τον Ιούνιο του 1910 έναν Ελληνα μετανάστη. Σχεδόν στο ίδιο
σημείο, όπου είχε πέσει νεκρός από τις σφαίρες του Μασουρίδη ο
Αμερικανός αστυφύλακας! Θύμα της «βεντέτας» φέρεται να είναι ο 23χρονος
Ν. Τζιμίκας από τα Γρεβενά. Η υπόθεση κρατήθηκε μυστική από τις Αρχές
της Νεμπράσκα…
Το
ανατριχιαστικό χρονικό του διωγμού
19
Φεβρουαρίου 1909: Ο νεαρός Eλληνας μετανάστης
Γιάννης Μασουρίδης (βρισκόταν από το 1906 στις ΗΠΑ) συλλαμβάνεται,
έπειτα από καταγγελία ότι «είχε σχέσεις» με 17χρονη Αμερικανίδα. Καθ΄
οδόν προς το αστυνομικό τμήμα, ο Ελληνας τραυματίζεται και ο
αστυνομικός πέφτει νεκρός, ύστερα από ανταλλαγή πυροβολισμών. Ο
Μασουρίδης καταφέρνει να γυρίσει στο σπίτι του. Αστυνομικοί τον
συλλαμβάνουν εκεί και τον κακοποιούν μέχρι αναισθησίας. Εκατοντάδες
εξαγριωμένοι κάτοικοι σπεύδουν με σκοπό να τον λιντσάρουν (ο «νόμος»
του Λιντς επιβίωνε ακόμη). Τελικά, φυγαδεύεται ζωντανός από την
αστυνομία στην πρωτεύουσα της Πολιτείας.
20
Φεβρουαρίου: Προπαγανδιστική εκστρατεία κατά των
«βρωμερών» Ελλήνων. Προβάλλει η αξίωση να «εξοριστούν» από την περιοχή.
Συγκαλείται για την επομένη μέρα συλλαλητήριο.
21
Φεβρουαρίου: Πογκρόμ κατά των Ελλήνων και όσων έμοιαζαν
με Ελληνες. Επιθέσεις με τραυματίες, καταστροφές καταστημάτων,
περιουσιών και λεηλασίες. Περίπου 1.300 Ελληνες αναγκάζονται να
εγκαταλείψουν την πόλη και μαζί τους άλλοι Βαλκάνιοι.
Μάρτιος: Απεσταλμένος
της ελληνικής πρεσβείας στις ΗΠΑ, που φθάνει στην πόλη για να
καταγράψει τις καταστροφές, συστήνει στους εναπομείναντες Ελληνες να
είναι «κόσμιοι» και «να μη ομιλώσιν εις τας γυναίκας» όταν τις
συναντούν στο δρόμο!
Ιούνιος
1909: Ο Μασουρίδης καταδικάζεται σε θάνατο δι΄
απαγχονισμού (οι ένορκοι αποφάσισαν μετά 19ωρη συνεδρίαση). Σύμφωνα με
την κατηγορία πυροβόλησε και σκότωσε τον αστυνομικό επιχειρώντας να
διαφύγει. Κατά τον ίδιο επιχείρησε να πετάξει το όπλο του, όταν τον
έπιασαν για να μην πληρώσει το βαρύτατο πρόστιμο. Ο αστυνομικός τον
πυροβόλησε τότε και τον τραυμάτισε. Αμυνόμενος πυροβόλησε κι αυτός (η
σφαίρα βρήκε τον αστυνομικό στην καρδιά).
Μάιος
1910: Το Ανώτατο Δικαστήριο της Νεμπράσκα ακύρωσε τη
θανατική ποινή, λόγω ανεπάρκειας στοιχείων και παραλείψεων στη
διαδικασία. Επέβαλε στον Μασουρίδη συνολική ποινή 14 ετών. Αυτός έμεινε
στις φυλακές πεντέμισι χρόνια και μετά επέστρεψε στο χωριό του στην
Ελλάδα.
Το
πρώτο κύμα Το πρώτο μαζικό μεταναστευτικό κύμα προς την Αμερική
πρωτοεμφανίζεται στη δεκαετία του 1890. Μέχρι το 1920 περίπου 400.000
Ελληνες, από το μισό εκατομμύριο που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα
δουλεύουν στις ΗΠΑ. Οι περισσότεροι απ΄ αυτούς σε συνθήκες παρόμοιες με
εκείνες των σημερινών μεταναστών.
5.000
με υπηκοότητα Στην αμερικανική απογραφή του 1910 αναφέρονται μόλις
5.000 περίπου Ελληνες που έχουν αποκτήσει την αμερικανική υπηκοότητα.
Αλλά και στην επόμενη απογραφή, του 1920, ο αριθμός δεν φθάνει τις
30.000. Οι περισσότεροι απ΄ αυτούς την είχαν αποκτήσει, υπηρετώντας
στον στρατό κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Διάλυση
της κοινότητας
Η ελληνική κοινότητα της Ν. Ομαχα στη Νεμπράσκα ιδρύθηκε το 1908
(Ελληνες αναφέρονται στην περιοχή από τη δεκαετία του 1880).
Μικρέμποροι, εργάτες στα τοπικά σφαγεία και τους σιδηροδρόμους έφθαναν
τους 2-3 χιλιάδες, σ΄ έναν πληθυσμό 35.000. Μετά το πογκρόμ παρέμειναν
εκεί λιγότερα από 60 άτομα.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
– ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΗΝ Ν. ΟΜΑΧΑ Λιθοβολούσαν ανθρώπους και καίγανε σπίτια…
Στις
ελληνικές εφημερίδες την περίοδο των γεγονότων δεν υπάρχουν αναφορές.
Τα πρώτα ρεπορτάζ θα δουν το φως τον Απρίλιο του 1909. Το πληρέστερο
δημοσιεύτηκε σε δύο συνέχειες στο αθηναϊκό «Σκριπ» και ήταν
συγκλονιστικό. Σύμφωνα με όσα γράφτηκαν τότε μετά τη δολοφονία του
Αμερικανού αστυνομικού:
Τοπικά
δημοσιεύματα καταφέρονταν «κατά των Ελλήνων και παρεκίνουν τον λαόν εις
εξέγερσιν, δύο επίσης βουλευταί της Nebraska και ο Δήμαρχος της S.
Omaxa προσεκάλουν τον λαόν εις συλλαλητήριον». Πράγματι αυτό έγινε την
επομένη έξω από το Δημαρχείο και «αφού ηγόρευσαν οι ρήτορες και
εξώθησαν τον λαόν εις επίθεσιν κατά των Ελλήνων ο όχλος ώρμησε κατά των
Ελληνικών καταστημάτων και επέφερεν τελείαν καταστροφήν».
-«Είναι
αδύνατον να περιγραφή η αγριότης, την οποίαν επέδειξεν ο Αμερικανικός
λαός… Ελιθοβόλησε τους Ελληνας, κατέστρεψε τα καταστήματά των και εν
τέλει έθεσεν πυρ εις τας οικίας των…»
-«
Το επιτεθέν εναντίον των Ελλήνων πλήθος και καταστρέψαν τα καταστήματα
αυτών συνίστατο εξ ανθρώπων της κατωτάτης κοινωνικής τάξεως?» Αλλά το
έκανε αυτό με την «αδράνεια ή μάλλον την ενοχήν της αστυνομίας ως και
μερίδος του Τύπου». Εξακριβώθηκε ότι « η αστυνομία της S. Omaha όχι
μόνον δεν επιχείρησεν να ματαιώση την επίθεσιν του όχλου, επιβάλλουσα
την ισχύν του νόμου, αλλ΄ υπεβοήθησεν εις την καταστροφήν».
-«Εις
όλα τα σημεία της πόλεως είχε κηρυθεί αμείλικτος διωγμός εναντίον των
Ελλήνων. Εις την περίστασιν ταύτην ο Αμερικανικός λαός υπερέβη και
αυτούς του Βουλγάρους. Η κατάστασις αύτη διήρκεσε μέχρι της 19ης
νυκτερινής ώρας, οπότε συνεπλήρωσαν το έργον της καταστροφής και
μετέβησαν εις τας οικίας των ήσυχοι και με την συνείδησιν αναπαυμένην
ότι εξετέλεσαν το καθήκον των».
Με
μίσος
Τα ρεπορτάζ συνοδεύουν περιγραφές μεταναστών (αρκετοί αμύνθηκαν
αποκλεισμένοι σε ελληνικό καφενείο) και «σπαρακτικαί λεπτομέρειαι της
καταστροφής».
Η
εξήγηση που δίνεται για το πογκρόμ είναι «το μίσος» άλλων μεταναστών
και ιδιαίτερα των Γερμανών: «Οι
Ελληνες αφού εγκαταστάθηκαν εν S. Omaha και ήρχισαν να ανοίγουν διάφορα
μικρομάγαζα… Οι Βοημοί βλέποντες τας εμπορικάς προόδους των Ελλήνων και
την πολιτικήν αυτών δύναμιν ήρχισαν ν΄ανησυχούν και να σκέπτονται περί
εκτοπίσεως αυτών. Την ευκαιρίαν έδωσεν ο φόνος του αστυφύλακος…»
Η
αιτία του «μίσους», πάντως, δεν ήταν αποκλειστικά αυτή. Οι Ελληνες
μετανάστες, όπως σημειώνουν σύγχρονοι ιστορικοί, είχαν φθάσει στην
περιοχή ως απεργοσπάστες σε εταιρεία συσκευασίας κρεάτων. Αυτό σε
συνδυασμό με την προσφορά φθηνής εργασίας στους σιδηροδρόμους
προκαλούσε εχθρότητα.
Το
αποτέλεσμα ήταν ν΄ αποξενωθούν από τους άλλους κατοίκους της πόλης και
να γίνουν στόχος συχνών επιθέσεων. Ο τοπικός Τύπος άρχισε να δημοσιεύει
άρθρα στα οποία οι Ελληνες περιγράφονταν ως «πρόβλημα» και «απειλή»,
παρενοχλούσαν τις γυναίκες, ζούσαν σε ανθυγιεινές συνθήκες και άλλα
συναφή. Εφτασαν, μάλιστα, στο σημείο να καταγγέλλονται ως εστίες
μολύνσεων των κρεάτων που συσκευάζανε και επομένως κίνδυνος για τη
δημόσια υγεία!
Από
το σημείο αυτό έως το πογκρόμ η απόσταση δεν ήταν πολύ μεγάλη…
«Αίσχος
δι’ όλους» Οι πρώιμες μελέτες για τους Ελληνες μετανάστες στα ΗΠΑ,
που γράφτηκαν κατά τη δεκαετία του 1920, σ΄ αντίθεση με μεταγενέστερες,
κάνουν μνεία του πογκρόμ της Σάουθ Ομαχα. Ο Αλέξανδρος Κρίκος το 1915,
σε μελέτη του («Η «θέσις του ελληνισμού εν Αμερική»), προβάλλοντας
θέσεις κατά της μετανάστευσης για εθνικούς λόγους, σημειώνει σχετικά : «Οι
διωγμοί της Ομαχας, του Κόνσις Μπλοφς, της Χόκταμ και άλλων πόλεων
ολίγον διαφέρουσι των κατά των πρώτων χριστιανών υπό των εθνικών και
των υπ΄ αυτών κατόπιν κατά των Εβραίων. Η δε περιγραφή αυτών θ΄
αποτέλει αίσχος δια τους Αμερικανούς όσον και δι΄ ημάς τους
διωκόμενους».
Written by Michael Servos
